Do czego służą osłony rąk w motocrossie i enduro?

Ci, którzy od dłuższego czasu jeżdżą na motocyklach terenowych i quadach, nie mają problemu z odróżnieniem handbarów od „listków”, jak również z zastosowaniem ich do konkretnej dyscypliny offroadowej. Niemniej jednak istnieje spora grupa „świeżaków”, którzy zastanawiają się, dlaczego niektóre kierownice są wyposażone w tajemnicze osłony rąk o różnych kształtach.

Niektóre osłony rąk wyglądają na bardzo solidne i są całkowicie zintegrowane z kierownicą, inne są małe i sprawiają wrażenie bardzo lekkich i przewiewnych. Niektóre posiadają wbudowany pręt aluminiowy, a inne są wykonane wyłącznie z cienkiego plastiku. Poniżej kilka słów wyjaśnienia, o co w tym wszystkich chodzi.

Osłony rak typu „listki”

„Listki” to potoczna nazwa najpopularniejszych i najtańszych osłon na ręce. Są lekkie i nie w pełni zintegrowane z kierownicą. Posiadają jedynie mocowanie w miejscu, gdzie znajdują się uchwyty dźwigni sprzęgła i przedniego hamulca. Osłony dłoni są zwykle plastikowe, przymocowane do kierownicy na specjalnych adapterach. Dzięki takim mocowaniom są uniwersalne, można je montować do każdej kierownicy (22 i 28.6 mm) w każdym motocyklu i quadzie. Adaptery mogą być aluminiowe lub z elastycznego, trwałego plastiku. Droższe wersje, oprócz lepszych materiałów (bardziej elastycznego plastiku lub kutych aluminiowych uchwytów), mogą posiadać łożyska lub specjalne sprężyny. Wówczas przy upadku pracują, jak łamane dźwignie typu „flexi levers”, np. osłony Sunline Revolver są wykonane w ten sposób. Pozwalają „listkom” odpowiednio się ułożyć przy upadku, co dodatkowo chroni je przed uszkodzeniami. Dawniej osłony były montowane bezpośrednio do uchwytów dźwigni sprzęgła i hamulca, ale to nie pozwala na dokładne regulacje względem dłoni oraz często oznaczało zakup nowego kompletu przy okazji zmiany motocykla.

Główną funkcją „listków”, jak nie trudno się domyślić, jest ochrona dłoni, klamek i uchwytów przed brudem, którym zasypują nas szybsi riderzy jadący przed nami. To szczególnie ma znaczenie w trakcie jazdy w błocie. Nikt nie lubi mieć klamek oraz gripów zalepionych błotem! Troszkę chronią od wiatru, choć nowoczesne listki motocrossowe są specjalnie wentylowane, by usprawnić przepływ powietrza w kierunku dłoni, np. Cycra M-2 Recoil.

Jest jeszcze trzecia bardzo ważna i często niedoceniania funkcja „listków”. Mianowicie chronią dłonie od drobnych przeszkód, np. cienkich gałązek lub krzaków. To ma szczególnie znaczenia w motocrossie, gdy zawodnik jedzie brzegiem trasy, a organizator nie wykarczował zarośli w bezpośrednim jej sąsiedztwie. Tak samo bardzo przydają się podczas cross country lub enduro, gdzie normą jest ocieranie się o krzaki. To bardzo pomaga. Ten kto dostał kilka „strzałów” od cienkich gałązek, ten doceni „listki”.

Przy okazji należy obalić jeden z mitów, jakoby „listki” pomagały chronić klamki przy upadku. To nie prawda. Klamki same się ochronią pod warunkiem, że są wykonane co najmniej z kutego aluminium lub jeszcze lepiej, gdy są w wersji łamanej, np. Sunline V-1 MDX, a ich uchwyty nie są za mocno przykręcone do kierownicy. W razie upadku też mogą się nieco przekręcić i zaabsorbować siły działające na klamki. Ponadto warto pamiętać, by końcówki klamek nie wystawały poza końce kierownicy. Przy upadku niech kierownica pierwsza ma kontakt z podłożem i przejmie większość sił na siebie.

Osłony rąk typu „listki” są zalecane do motocykli i quadów, szczególnie do motocrossu, cross country oraz enduro. Dawniej uważano, że do enduro się nie nadają, ponieważ nie chronią dobrze rąk i klamek, ale jak widać na wielu współczesnych zdjęciach i filmach z udziałem czołowych zawodników enduro – i w tej dyscyplinie listki są coraz chętniej stosowane.

Osłony rąk typu handbary

Handbary to jedno z popularniejszych słów w offroadzie. Nazwa tego rodzaju osłon pochodzi z języka angielskiego i dosłownie oznacza „metalowe osłony rąk” (hand – dłoń i bar – osłona, pręt, krata). Jest to rodzaj osłon całkowicie zintegrowanych z kierownicą, tzn. posiadają uchwyty przy klamkach hamulca i sprzęgła, a drugie końce są wkręcone w zewnętrzne otwory kierownic przy pomocy kołków rozporowych. To powoduje, że dłoń, dźwignie, uchwyty i inne elementy znajdujące się wewnątrz są szczelnie osłonięte i mocno zabezpieczone. Zaletą jest niemal 100 proc. zabezpieczenie przed uderzeniami i uszkodzeniami.

Gdy osłony są dodatkowo wyposażone w aluminiowy pręt, to motocykl może runąć w przepaść, a klamki i tak będą całe. Zaletą jest to, że można motocykl wywracać na kamienie, korzenie lub uderzać kierownicą o dość solidne przeszkody jak drzewa, a ręka i elementy na kierownicy pozostaną nieuszkodzone. Handabary są bardzo lubiane prze zwolenników enduro, hard enduro, ciężkich motocykli enduro (tzw. dakarówki) oraz quady, szczególnie te przeprawowe. Ponadto handbary to obowiązkowe wyposażenie motocykli supermoto.

Uwaga: handbary nie nadają się zupełnie do motocrossu! Na skokach lub whoopsach (poprzeczne nierówności, tralka), gdyby komuś ręka zsunęła się pomiędzy handbar i kierownicę, to grozi złamaniem. Handbar jest sztywny (nawet sam plastik bez pręta) i można złamać rękę. Motocykle wyposażone w handbary raczej powinny unikać jazdy po torze motocrossowym. To dobra rada, którą usłyszałem na początku przygody z motocrossem od bardziej doświadczonych kolegów motocrossowców. Oczywiście handabary, tak jak „listki”, dzielą się na gorsze (sam plastik) i lepsze (wyposażone w aluminiowy pręt wzmacniający oraz wymienne dodatki), np. Cycra ProBend lub Cycra CRM Probend, które mają każdą część wymienną, jak: plastikowe osłony, kołki rozporowe, uchwyty, boczne osłony. Ponadto ten model handbarów posiada kilka sposobów mocowań do kierownicy, co umożliwia dopasowanie ich do każdego motocykla lub qauda niezależnie od ilości i wielkości dźwigni, uchwytów, pompy hamulca i sprzęgła, lusterek, a nawet nawigacji GPS!

Mamy nadzieję, że te kilka podstawowych informacji rzuci więcej świata na osłony rąk i dylematy związane z ich wyborem.

Duży wybór „listków” oraz handbarów znajdziesz w sklepach www.Sklep.MotoX.com.pl oraz www.Sklepmotocyklowy24.pl.

Tekst: Luigi Saladini, MotoX.com.pl
Foto: MotoX.com.pl, Cycra Racing